Khác biệt giữa hai dạng bài thi IELTS

Nguyễn Thị Kiều My, 31 tuổi, giáo viên dạy tiếng Anh ở TP HCM, thi IELTS General hôm 28/12/2022 đạt 8.5, với ba điểm 9.0 ở kỹ năng Listening (Nghe), Reading (Đọc) và Speaking (Nói). Ở bài thi IELTS Academic trước đó, My cũng đạt điểm 8.5.

My từng thi IELTS 5 lần, cả thi trên máy và trên giấy. Theo thạc sĩ giảng dạy tiếng Anh cho người nước ngoài (TESOL) của Đại học Huddersfield, Anh, IELTS có hai dạng là General và Academic. Thông thường, IELTS Academic được các trường yêu cầu để nhập học hay tốt nghiệp, còn IELTS General dành cho mục đích nhập cư hoặc định cư. Các nước thường yêu cầu IELTS General là Canada và Australia.

“IELTS General không dễ hơn IELTS Academic. Độ khó của hai dạng ngang nhau nhưng cấu trúc khác vì mục đích khác nhau”, My nói.

My cho biết hai dạng IELTS khác nhau chủ yếu ở phần Writing Task 1 và Reading. Ở IELTS General, Writing Task 1 yêu cầu viết thư, nhưng ở IELTS Academic, phần này mô tả số liệu hoặc hình vẽ. Viết thư không khó về mặt ngôn ngữ vì có thể chuẩn bị trước nhưng thí sinh cần vốn sống tốt để lên ý tưởng cho các tình huống đề đưa ra. Đề Writing Task 1 của IELTS General thường chung chung, buộc thí sinh phải tưởng tượng một tình huống cụ thể, trong khi đó đề thi Writing Task 1 của IELTS Academic mô tả số liệu hay bản đồ, biểu đồ, đòi hỏi tư duy logic để nhìn số và hình rồi phân tích, so sánh.

Phần Reading của IELTS General có 5 bài, còn ở IELTS Academic có ba bài. Bài Đọc của IELTS Academic dài, khó và nhiều từ vựng học thuật hơn để phù hợp với mục đich học tập. Để thành công trong Reading IELTS Academic, theo My, thí sinh cần kỹ năng đọc quét (scanning) thật nhanh và có lượng từ vựng dồi dào để diễn giải giữa bài đọc và câu hỏi. Với Reading IELTS General, bài đọc là những tình huống thực tế cuộc sống nhưng người học cũng cần tích lũy từ vựng và đọc kỹ vì có nhiều bẫy.

Ngoài hai phần khác nhau trên, bài thi của các kỹ năng còn lại giống nhau. My cho hay thí sinh thường gặp khó và bị mất điểm ở kỹ năng Nghe do chỉ được nghe một lần, thiếu tập trung dễ bị lỡ mất thông tin. “Đối với band điểm cao 9.0, chỉ cần sai 1-2 câu, bạn đã tụt xuống 8.0-8.5”, My nói.

Bài Nghe có hai dạng câu hỏi chính gồm điền câu trả lời và lựa chọn đáp án (trắc nghiệm). Theo My, quan trọng nhất trong bài Nghe là từ khóa (key words). My thường nhìn vào câu hỏi để xác định từ khóa và gạch chân. Trong bài Nghe, những từ khóa trong câu hỏi thường được nhắc đến trước câu trả lời. “Những từ này có thể được nhắc lại giống hệt hoặc được diễn đạt theo một cách khác. Vì thế, bạn phải có lượng từ vựng nhiều mới nhận ra được cách nói đồng nghĩa đó”, My cho biết.

Ngoài ra, độ khó và liên tục sẽ tăng dần từ bài nghe số 1 đến số 4 nên thí sinh cần biết phân bổ sức lực, độ tập trung. Những bài nghe đầu, người thi có thể thả lỏng một chút để chờ câu tiếp theo. Nếu dồn hết sức, tập trung cao độ luôn ngay từ đầu, theo My sẽ dễ đuối sức ở bài nghe 4. Để làm tốt bài Nghe, My rèn luyện bằng cách xem phim, nghe các chương trình, bài giảng trên YouTube, Podcast để quen với phong cách, từ vựng học thuật.

Các bài Đọc trong IELTS General có lĩnh vực cụ thể hơn, thường liên quan đến hợp đồng, còn IELTS Academic dàn trải ở nhiều lĩnh vực. Bài thi Đọc IELTS General của My hôm 28/12 gồm các thông báo ngắn gọn thường thấy ở các trường học, sự kiện. Ở phần hai, bài Đọc là bản hợp đồng bảo hiểm và hợp đồng lao động, trong khi phần ba được trích ra từ một bài báo nhận xét về một cuốn sách.

Cô nhận xét từ vựng trong IELTS General không quá “cao cấp” nên dễ đạt mức 6.5-7.0 hơn IELTS Academic. Nhưng ở band điểm cao 8.5-9.0, thí sinh thi IELTS Academic phải làm nhanh vì bài đọc dài, từ vựng dày đặc. Thí sinh khó đọc hết ba bài đọc dài trong 60 phút, phần lớn chỉ có thể đọc quét (sanning) và đọc lướt (skimming) để tìm câu trả lời. IELTS General không cần quá tập trung tốc độ nhưng phải kỹ từng phần để không mắc bẫy.

Cùng với Nghe và Đọc, Nói cũng là thế mạnh của My. Cô từng có thời gian luyện thi hùng biện tiếng Anh ở đại học, sau này huấn luyện thí sinh thi tranh biện (debate) và dạy IELTS nên rèn luyện kỹ năng Nói thường xuyên.

Lần thi IELTS General mới đây, My thi Speaking trên máy. Cô cho biết thí sinh sẽ đeo tai nghe nên nghe được câu hỏi dễ dàng và tập trung hơn. Giống các lần thi nói khác ở bài IELTS Academic, lần này My cũng trải qua các chủ đề quen thuộc như giới thiệu về bản thân, nghề nghiệp, sở thích cá nhân ở phần một. Phần hai hỏi về cuộc thi muốn tham gia và phần ba nhắc đến trẻ con có nên tham gia nhiều cuộc thi hay không.

“Đó là lần đầu tiên em được 9.0 Nói, những lần trước từ 8.0 đến 8.5. Khác biệt nửa điểm của lần này so với lần trước là do chủ đề quen thuộc, có sẵn ý tưởng và từ vựng trong đầu nên em không mất thời gian suy nghĩ, nói không bị lắp bắp”, My kể, cho biết với kỹ năng nói, ngoài rèn luyện, thí sinh gặp đúng chủ đề có hiểu biết sâu dễ đạt điểm cao.

Trong bốn kỹ năng, My chưa tự tin nhất với Viết khi chỉ dừng ở điểm 7.0 trong các lần thi. Cô thừa nhận cần phải ôn luyện Viết nhiều hơn nữa.

My nhận thấy bài Task 1 của phần thi Viết thường yêu cầu viết thư để nhờ giúp đỡ một việc nào đó. Vấn đề là gì và muốn giúp như thế nào thì thí sinh phải tự tưởng tượng. Task 2 là dạng agree (đồng ý) hay disagree (không đồng ý).

Theo My, điểm Viết khó đạt 9.0, vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chủ đề quen thuộc, vốn từ vựng và các triển khai ý. “Giám khảo không chấm ý của bạn đúng hay sai nhưng phải mạch lạc”, My nói. Cô dự tính sau khi sinh con xong sẽ thi lại lần nữa, với mục tiêu tăng điểm Viết lên 8.0