Kem khô, liệu bạn muốn thử?
Sấy khô là một công nghệ có thể giúp cung cấp thực phẩm cho các phi hành gia. Nhưng công nghệ này cũng có các ứng dụng khác rộng rãi hơn.
Công nghệ sấy đông khô là làm ngưng trệ quá trình phân hủy của thực phẩm: bạn có thể lưu trữ những thức ăn được sấy đông trong nhiều năm và sau đó, khi bạn cuối cùng đã sẵn sàng để sử dụng bạn hoàn toàn có thể làm chúng tươi mới lại bằng một ít nước nóng. Thậm chí sau vài năm, thực phẩm ban đầu sẽ hầu như không hề bị hư hoại.
Về cơ bản, công nghệ này bao gồm việc loại bỏ hoàn toàn nước ra khỏi một số nguyên vật liệu, chẳng hạn như thực phẩm trong khi không làm tác động đến chất lượng của thực phẩm đó. Lý do chính để làm điều này là để bảo quản thực phẩm hoặc để giảm trọng lượng của chúng. Loại bỏ nước khỏi thực phẩm sẽ giữ cho thực phẩm không bị hư hỏng, bởi vì các vi sinh vật như vi khuẩn gây hư hỏng không thể tồn tại nếu không có nó. Tương tự như vậy, các enzym xuất hiện tự nhiên trong thực phẩm không thể làm cho nó chín mà không có nước, vì vậy việc loại bỏ nước khỏi thực phẩm cũng sẽ làm ngừng quá trình chín.
Sấy đông làm giảm đáng kể tổng trọng lượng của thực phẩm vì hầu hết thực phẩm chủ yếu được tạo thành từ nước; Ví dụ, nhiều loại trái cây có hơn 80 00% là nước. Việc loại bỏ này làm cho thực phẩm nhẹ hơn nhiều và do đó làm cho việc vận chuyển ít khó khăn hơn. Các công ty cung cấp thực phẩm đông khô cho quân đội và cắm trại để giúp cá nhân mang theo dễ dàng hơn và NASA cũng đã cung cấp thực phẩm đông khô cho các khu chật hẹp trên tàu vũ trụ.
Quá trình này cũng được sử dụng để bảo quản các loại nguyên vật liệu khác, chẳng hạn như dược phẩm. Các nhà hóa học có thể kéo dài thời hạn sử dụng dược phẩm một cách đáng kể bằng cách làm đông khô nguyên liệu và bảo quản trong bình chứa không có oxy và nước. Tương tự, các nhà khoa học nghiên cứu có thể sử dụng phương pháp đông khô để bảo quản các mẫu sinh học trong thời gian dài. Ngay cả những bản thảo có giá trị đã bị nước làm hỏng cũng được lưu lại bằng cách sử dụng quy trình này.
Công nghệ sấy đông khác với việc sấy khô thông thường vì nó có thể loại bỏ gần như toàn bộ nước khỏi nguyên liệu, ngược lại các kỹ thuật sấy đơn giản chỉ có thể loại bỏ 90-95%. Điều này có nghĩa là thiệt hại do vi khuẩn và enzym gây ra hầu như có thể được ngăn chặn thay vì chỉ làm chậm lại. Ngoài ra, thành phần và cấu trúc của vật liệu không bị thay đổi đáng kể, vì vậy vật liệu có thể được hồi sinh mà không làm giảm chất lượng ban đầu.
Điều này có thể xảy ra vì trong quá trình đông khô, nước rắn – nước đá – được chuyển đổi trực tiếp thành hơi nước, loại bỏ hoàn toàn bước pha lỏng. Quá trình này được gọi là ‘sự thăng hoa’, sự chuyển dịch trực tiếp từ chất rắn thành chất khí. Cũng giống như sự bay hơi, sự thăng hoa xảy ra khi một phân tử nhận đủ năng lượng để phá vỡ các phân tử xung quanh nó. Nước sẽ thăng hoa từ thể rắn (đá) thành khí (hơi) khi các phân tử có đủ năng lượng để phá vỡ các liên kết nhưng ở các điều kiện không phù hợp để hình thành thể lỏng. Những điều kiện này được xác định bởi nhiệt và áp suất khí quyển. Khi nhiệt độ trên điểm đóng băng, để băng có thể tan, nhưng áp suất khí quyển quá thấp để hình thành chất lỏng (dưới 0,06 atm (ATM)) thì nó sẽ trở thành khí.
Đây là nguyên lý hoạt động của máy sấy đông khô. Nguyên liệu cần bảo quản được đưa vào buồng đông khô được nối với cuộn cấp đông và máy nén của tủ đông. Khi buồng đông khô được đóng kín, máy nén sẽ hạ nhiệt độ bên trong nó. Vật chất là chất rắn đóng băng, tách biệt nước với mọi thứ xung quanh ở cấp độ phân tử, mặc dù nước vẫn còn tồn tại. Tiếp theo, một máy bơm chân không đẩy không khí ra khỏi buồng, làm giảm áp suất khí quyển xuống 0,06 ATM. Các bộ gia nhiệt tác dụng một lượng nhiệt nhỏ lên các ngăn trong buồng, làm cho nước đá chuyển pha. Vì áp suất trong buồng quá thấp, nước đá chuyển trực tiếp thành hơi nước, rời khỏi buồng đông khô và chảy qua cuộn dây đông lạnh. Hơi nước ngưng tụ trên cuộn dây đóng băng ở dạng băng rắn, giống như cách nước ngưng tụ thành sương giá
...