Striking the right note

Striking the right note

Is perfect pitch a rare talent possessed solely by the likes of Beethoven? Kathryn Brown discusses this much sought-after musical ability.

The uncanny, if sometimes distracting, ability to name a solitary note out of the blue, without any other notes for reference, is a prized musical talent – and a scientific mystery. Musicians with perfect pitch – or, as many researchers prefer to call it, absolute pitch – can often play pieces by ear, and many can transcribe music brilliantly. That’s because they perceive the position of a note in the musical stave – its pitch – as clearly as the fact that they heard it. Hearing and naming the pitch go hand in hand.

By contrast, most musicians follow not the notes, but the relationship between them. They may easily recognise two notes as being a certain number of tones apart, but could name the higher note as an E only if they are told the lower one is a C, for example. This is relative pitch. Useful, but much less mysterious.

For centuries, absolute pitch has been thought of as the preserve of the musical elite. Some estimates suggest that maybe fewer than 1 in 2,000 people possess it. But a growing number of studies, from speech experiments to brain scans, are now suggesting that a knack for absolute pitch may be far more common, and more varied, than previously thought. ‘Absolute pitch is not an all or nothing feature,’ says Marvin, a music theorist at the University of Rochester in New York state. Some researchers even claim that we could all develop the skill, regardless of our musical talent. And their work may finally settle a decades-old debate about whether absolute pitch depends on melodious genes – or early music lessons.

Music psychologist Diana Deutsch at the University of California in San Diego is the leading voice. Last month at the Acoustical Society of America meeting in Columbus, Ohio, Deutsch reported a study that suggests we all have the potential to acquire absolute pitch – and that speakers of tone languages use it every day. A third of the world’s population – chiefly people in Asia and Africa – speak tone languages, in which a word’s meaning can vary depending on the pitch a speaker uses.

Deutsch and her colleagues asked seven native Vietnamese speakers and 15 native Mandarin speakers to read out lists of words on different days. The chosen words spanned a range of pitches, to force the speakers to raise and lower their voices considerably. By recording these recited lists and taking the average pitch for each whole word, the researchers compared the pitches used by each person to say each word on different days.

Both groups showed strikingly consistent pitch for any given word – often less than a quarter-tone difference between days. ‘The similarity,’ Deutsch says, ‘is mind-boggling.’ It’s also, she says, a real example of absolute pitch. As babies, the speakers learnt to associate certain pitches with meaningful words – just as a musician labels one tone A and another B – and they demonstrate this precise use of pitch regardless of whether or not they have had any musical training, she adds.

Deutsch isn’t the only researcher turning up everyday evidence of absolute pitch. At least three other experiments have found that people can launch into familiar songs at or very near the correct pitches. Some researchers have nicknamed this ability ‘absolute memory’, and they say it pops up on other senses, too. Given studies like these, the real mystery is why we don’t all have absolute pitch, says cognitive psychologist Daniel Levitin of McGill University in Montreal.

Over the past decade, researchers have confirmed that absolute pitch often runs in families. Nelson Freimer of the University of California in San Francisco, for example, is just completing a study that he says strongly suggests the right genes help create this brand of musical genius. Freimer gave tone tests to people with absolute pitch and to their relatives. He also tested several

Đánh đúng giai điệu

Cảm âm hoàn hảo có phải là tài năng hiếm có mà chỉ những người như Beethoven sở hữu? Kathryn Brown sẽ thảo luận về khả năng âm nhạc được tìm kiếm nhiều này.

Khả năng kỳ lạ, nếu đôi khi bị mất tập trung, thì khả năng gọi tên một nốt nhạc ngẫu nhiên mà không cần có sự đối chiếu với bất kỳ nốt gốc nào khác, là một năng khiếu âm nhạc được đánh giá cao – và cũng là một bí ẩn khoa học. Những nhạc sĩ có cảm âm hoàn hảo – hay, như nhiều nhà nghiên cứu thường gọi là cảm âm tuyệt đối – thường có thể chơi các bản nhạc bằng tai và nhiều người có thể chuyển soạn âm nhạc một cách xuất sắc. Đó là bởi vì họ cảm nhận được vị trí của một nốt trong khuông nhạc – cao độ của nó – rõ ràng như thực tế là họ đã nghe thấy nó. Nghe và đặt tên cho cao độ đi đôi với nhau.

Ngược lại, hầu hết các nhạc sĩ không theo dõi các nốt nhạc, mà theo mối liên kết giữa chúng. Họ có thể dễ dàng nhận ra hai nốt nhạc cách nhau bởi một số âm nhất định, nhưng có thể đặt tên nốt cao hơn là E chỉ khi chúng được biết nốt thấp hơn là C chẳng hạn. Đây là cảm âm tương đối. Hữu dụng, nhưng ít khó hiểu hơn.

Trong nhiều thế kỷ, cảm âm tuyệt đối được coi là sự bảo tồn tinh hoa âm nhạc. Một số ước tính cho rằng có thể ít hơn 1 trong 2.000 người sở hữu nó. Nhưng ngày càng nhiều nghiên cứu, từ thí nghiệm giọng nói đến quét não, hiện đang cho thấy sở trường về cảm âm tuyệt đối có thể phổ biến hơn và đa dạng hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây. Marvin, một nhà lý luận âm nhạc tại Đại học Rochester ở bang New York, cho biết: “Cảm âm tuyệt đối không phải là một khả năng có hoặc không có”. Một số nhà nghiên cứu thậm chí còn tuyên bố rằng tất cả chúng ta đều có thể phát triển kỹ năng, bất kể tài năng âm nhạc của chúng ta. Và công việc của họ cuối cùng có thể giải quyết được một cuộc tranh luận kéo dài hàng thập kỷ về việc liệu cảm âm tuyệt đối phụ thuộc vào khả năng di truyền về âm nhạc – hay những bài học âm nhạc ban đầu.

Nhà tâm lý học âm nhạc Diana Deutsch tại Đại học California ở San Diego là giọng ca hàng đầu. Tháng trước tại cuộc họp của Hiệp hội Âm học Hoa Kỳ ở Columbus, Ohio, Deutsch đã báo cáo một nghiên cứu cho thấy tất cả chúng ta đều có tiềm năng đạt được cảm âm tuyệt đối – và những người nói ngôn ngữ thanh điệu sử dụng nó hàng ngày. Một phần ba dân số thế giới – chủ yếu là người châu Á và châu Phi – thì nói ngôn ngữ thanh điệu, trong đó ý nghĩa của một từ có thể khác nhau tùy thuộc vào cao độ mà người nói sử dụng.

Deutsch và các đồng nghiệp của bà đã yêu cầu bảy người nói tiếng Việt bản địa và 15 người nói tiếng Quan Thoại bản ngữ đọc ra danh sách các từ vào những ngày khác nhau. Các từ đã chọn được kéo dài một quãng các cao độ, để buộc người nói phải tăng cũng như giảm giọng của họ một cách đáng kể. Bằng cách ghi lại những danh sách được đọc lại này và lấy cao độ trung bình cho mỗi từ, các nhà nghiên cứu đã so sánh cao độ mà mỗi người sử dụng để nói từng từ vào những ngày khác nhau.

Cả hai nhóm đều thể hiện cao độ nhất quán đáng kinh ngạc cho bất kỳ từ nào được đưa ra – thường ít  chênh lệch hơn một phần tư âm giữa các ngày. “Sự giống nhau,” Deutsch nói, “thì thật đáng kinh ngạc”. Bà nói, đó cũng là một ví dụ thực tế về cảm âm tuyệt đối. Khi còn bé, những người nói đã học cách liên kết các cao độ nhất định với các từ có nghĩa – giống như một nhạc sĩ đánh dấu một giai điệu A và một giai điệu B – và họ thể hiện cách sử dụng chính xác cao độ này bất kể họ có được đào tạo về âm nhạc hay không, bà nói thêm.

Deutsch không phải là nhà nghiên cứu duy nhất đưa ra bằng chứng hàng ngày về cảm âm tuyệt đối. Ít nhất ba thí nghiệm khác đã phát hiện ra rằng mọi người có thể bắt đầu các bài hát quen thuộc ở hoặc rất gần cao độ chính xác. Một số nhà nghiên cứu đã đặt biệt danh cho khả năng này là ‘trí nhớ tuyệt đối’, và họ nói rằng nó cũng xuất hiện trên các giác quan khác. Với những nghiên cứu như thế này, bí ẩn thực sự là tại sao tất cả chúng ta không có khả năng tuyệt đối, nhà tâm lý học nhận thức Daniel Levitin của Đại học McGill ở Montreal cho biết.

Trong thập kỷ qua,