Ancient People in Sahara

Ancient People in Sahara

On Oct. 13, 2000, Paul Sereno, a professor from the University of Chicago, guided a team of palaeontologists to climb out of three broken Land Rovers, contented their water bottles and walked across the toffee-coloured desert called Tenere Desert. Tenere, one of the most barren areas on the Earth, is located on the southern flank of Sahara. According to the turbaned nomads Tuareg who have ruled this infertile domain for a few centuries, this California-size ocean of sand and rock is a ‘desert within a desert’. In the Tenere Desert, massive dunes might stretch a hundred miles, as far as the eyes can reach. In addition, 120-degree heat waves and inexorable winds can take almost all the water from a human body in less than a day.

Mike Hettwer, a photographer in the team, was attracted by the amazing scenes and walked to several dunes to take photos of the amazing landscape. When reaching the first slope of the dune, he was shocked by the fact that the dunes were scattered with many bones. He photographed these bones with his digital camera and went to the Land Rover in a hurry. ‘I found some bones,’ Hettwer said to other group members, ‘to my great surprise, they do not belong to the dinosaurs. They are human bones.’

One day in the spring of 2005, Paul Sereno got in touch with Elena Garcea, a prestigious archaeologist at the University of Cassino in Italy, asking her to return to the site with him together. After spending 30 years in researching the history of Nile in Sudan and of the mountains in the Libyan Desert, Garcea got well acquainted with the life of the ancient people in Sahara. But she did not know Sereno before this exploration, whose claim of having found so many skeletons in Tenere desert was unreliable to some archaeologists, among whom one person considered Sereno just as a ‘moonlighting palaeontologist’. However, Garcea was so obsessive with his perspective as to accept his invitation willingly.

In the following three weeks, Sereno and Garcea (along with five excavators, five Tuareg guides, and five soldiers from Niger’s army) sketched a detailed map of the destined site, which was dubbed Gobero after the Tuareg name for the area, a place the ancient Kiffian and Tuareg nomads used to roam. After that, they excavated eight tombs and found twenty pieces of artefacts for the above mentioned two civilisations. From these artefacts, it is evidently seen that Kiffian fishermen caught not only the small fish, but also some huge ones: the remains of Nile perch, a fierce fish weighing about 300 pounds, along with those of the alligators and hippos, were left in the vicinity of dunes.

Sereno went back with some essential bones and artefacts, and planned for the next trip to the Sahara area. Meanwhile, he pulled out the teeth of skeletons carefully and sent them to a researching laboratory for radiocarbon dating. The results indicated that while the smaller ‘sleeping’ bones might date back to 6,000 years ago (well within the Tenerian period), the bigger compactly tied artefacts were approximately 9,000 years old, just in the heyday of Kiffian era. The scientists now can distinguish one culture from the other.

In the fall of 2006, for the purpose of exhuming another 80 burials, these people had another trip to Gobero, taking more crew members and six extra scientists specialising in different areas. Even at the site, Chris Stojanowski, bio-archaeologist in Arizona State University, found some clues by matching the pieces. Judged from the bones, the Kiffian could be a people of peace and hardworking. ‘No injuries in heads or forearms indicate that they did not fight too much,’ he said. ‘And they had strong bodies.’ He pointed at a long narrow femur and continued, ‘From this muscle attachment, we could infer the huge leg muscles, which means this individual lived a strenuous lifestyle and ate much protein. Both of these two inferences coincide with the lifestyle of the people living on fishing.’ To create a striking contrast, he displayed a femur of a Tenerian male. This ridge was scarcely seen. ‘This individual had a less laborious lifestyle, which you might expect of the herder.’

Stojanowski concluded that the Tenerian were herders, which was consistent with the other scholars’ dominant view of the lifestyle in Sahara area 6,000 years ago, when the dry climate favoured herding rather than hunting. But Sereno proposed some confusing points: if the Tenerian was herders, where were the herds? Despite thousands of animal bones excavated in Gobero, only three cow skeletons were found, and none of goats or sheep found. ‘It is common for the herding people not to kill the cattle, particularly in a cemetery.’ Elena Garcea remarked, ‘Even the modem pastoralists such as Niger’s Wodaabe are reluctant to slaughter the animals in their herd.’ Sereno suggested, ‘Perhaps the Tenerian in Gobero were a transitional group that had still relied greatly on hunting and fishing and not adopted herding completely.’

Người cổ đại ở Sahara

Vào ngày 13 tháng 10 năm 2000, Paul Sereno, một giáo sư Đại học Chicago, đã hướng dẫn một nhóm các nhà cổ sinh vật học leo ra khỏi ba chiếc Land Rovers bị hỏng, lấy đầy bình nước và đi qua sa mạc màu kẹo bơ cứng có tên là Sa mạc Tenere. Tenere, một trong những khu vực cằn cỗi nhất trên Trái đất, nằm ở sườn phía nam của sa mạc Sahara. Theo những người du mục vấn khăn Tuareg, những người đã cai trị vùng đất cằn cỗi này trong vài thế kỷ, diện tích của đại dương cát và đá tương đương với California là một ‘sa mạc trong sa mạc’. Trong sa mạc Tenere, những cồn cát khổng lồ có thể trải dài hàng trăm dặm, xa tít tắp. Ngoài ra, những đợt nắng nóng 120 độ và những cơn gió khắc nghiệt có thể lấy đi gần như toàn bộ lượng nước từ cơ thể con người trong vòng chưa đầy một ngày.

Mike Hettwer, một nhiếp ảnh gia trong nhóm, đã bị cuốn hút bởi những cảnh đẹp tuyệt vời và đã đi bộ đến một số cồn cát để chụp lại cảnh quan tuyệt vời này. Khi đến con dốc đầu tiên của cồn, anh bàng hoàng khi ở đây có nhiều xương rải rác. Anh ta chụp những chiếc xương này bằng máy ảnh kỹ thuật số của mình và vội vàng đi đến chiếc Land Rover. “Tôi đã tìm thấy một số xương” Hettwer nói với các thành viên khác trong nhóm, ‘điều khiến tôi kinh ngạc là, chúng không phải xương khủng long. Chúng là xương người.’

Một ngày mùa xuân năm 2005, Paul Sereno liên lạc với Elena Garcea, một nhà khảo cổ học uy tín tại Đại học Cassino ở Ý, đề nghị cô cùng anh trở lại địa điểm này. Sau 30 năm nghiên cứu lịch sử sông Nile ở Sudan và những ngọn núi ở sa mạc Libya, Garcea đã làm quen với cuộc sống của những người cổ đại ở Sahara. Nhưng cô ấy không hề biết Sereno trước cuộc thám hiểm này, người tuyên bố đã tìm thấy rất nhiều bộ xương ở sa mạc Tenere mà một số nhà khảo cổ học cho là không đáng tin cậy, trong số họ có một người coi Sereno chỉ như một ‘nhà cổ sinh vật học làm thêm’. Tuy nhiên, Garcea quá ám ảnh với triển vọng của anh ta đến mức sẵn sàng chấp nhận lời mời của anh.

Trong ba tuần sau đó, Sereno và Garcea (cùng với năm người khai quật, năm hướng dẫn viên người Tuareg và năm binh lính từ quân đội của Nigeria) đã phác thảo một bản đồ chi tiết về địa điểm đã được xác định trước, được đặt tên là Gobero theo tên Tuareg của một vùng mà những người du mục Kiffian và Tuareg cổ đại từng đi qua. Sau đó, họ đã khai quật tám ngôi mộ và tìm thấy hai mươi món đồ tạo tác của hai nền văn minh nói trên. Từ những đồ tạo tác này, có thể thấy rõ ràng rằng ngư dân Kiffian không chỉ bắt được những con cá nhỏ, mà còn cả những con cá không lồ: xương của cá rô sông Nile, một loài cá hung dữ nặng khoảng 300 pound, cùng với cá sấu và hà mã, được tìm thấy ở khu vực gần cồn cát.

Sereno đã quay trở lại với một số xương và đồ tạo tác cần thiết, và lên kế hoạch cho chuyến đi tiếp theo đến khu vực Sahara. Cùng lúc ấy, ông đã nhổ răng của những bộ xương một cách cẩn thận và gửi chúng đến một phòng thí nghiệm nghiên cứu để xác định niên đại bằng phương pháp cacbon phóng xạ. Kết quả chỉ ra rằng trong khi những chiếc xương ‘đang ngủ’ nhỏ hơn có thể có từ 6.000 năm trước (cũng trong thời kỳ Tenerian), những đồ tạo tác được buộc chặt lớn hơn có tuổi đời xấp xỉ 9.000 năm, đúng vào thời kỳ hoàng kim của thời đại Kiffian. Giờ đây các nhà khoa học có thể phân biệt được một nền văn hóa này với một nền văn hóa khác.

Vào mùa thu năm 2006, với mục đích khai quật 80 ngôi mộ khác, những người này đã có một chuyến đi khác đến Gobero, thu nạp thêm thành viên đoàn và thêm 6 nhà khoa học chuyên về các lĩnh vực khác nhau. Ngay tại địa điểm này, Chris Stojanowski, nhà khảo cổ sinh học tại Đại học bang Arizona, đã tìm thấy một số manh mối bằng cách ghép các mảnh. Đánh giá từ các mảnh xương cho thấy Kiffian có thể là một dân tộc hòa bình và chăm chỉ. Ông nói ‘Không có thương tích ở đầu hoặc cẳng tay cho thấy rằng họ đã không đánh nhau quá nhiều’. ‘Và họ có thân hình cường tráng.’ Ông ấy chỉ vào một xương đùi dài hẹp và tiếp tục nói, ‘Từ sự liên kết cơ này, chúng ta có thể suy ra được cơ chân lớn, cho thấy tộc người này đã sống vất vả và ăn nhiều protein. Cả hai suy luận này đều trùng khớp với lối sống của những người sống bằng nghề đánh cá.’ Để tạo ra một sự tương phản nổi bật, ông đã đưa ra một chiếc xương đùi của một người đàn ông Tenerian. Gờ xương này hiếm thấy. ‘Người này có cuộc sống ít vất vả hơn, khiến bạn có thể đoán ông ta là người chăn gia súc.’

Stojanowski kết luận rằng người Tenerian là những người chăn gia súc, điều này phù hợp với quan điểm chủ đạo của các học giả khác về cách sống ở khu vực Sahara 6.000 năm trước, khi khí hậu khô hạn thích hợp với việc chăn gia súc hơn là săn bắn. Nhưng Sereno nêu một số điểm còn chưa rõ ràng như: nếu Tenerian là những người chăn gia súc, thì những con gia súc ở đâu? Mặc dù có hàng nghìn bộ xương động vật được khai quật ở Gobero, nhưng chỉ có ba bộ xương bò được tìm thấy, không tìm thấy bộ xương dê hay cừu nào. ‘Những người chăn gia súc thường không giết gia súc, đặc biệt là trong các nghi lễ.’ Elena Garcea nhận xét, ‘Ngay cả những người chăn gia súc hiện đại như Wodaabe ở Nigeria cũng miễn cưỡng giết những gia súc của họ.’ Sereno cho rằng, ‘Có lẽ người Tenerian ở Gobero là một nhóm chuyển tiếp vẫn phụ thuộc rất nhiều vào săn bắn và đánh cá chứ không hoàn toàn chăn gia súc.’