ARE ARTISTS LIARS?

Are Artists Liars?

A           Shortly before his death, Marlon Brando was working on a series of instructional videos about acting, to he called “Lying for a living”. On the surviving footage, Brando can he seen dispensing gnomic advice on his craft to a group of enthusiastic, if somewhat bemused, Hollywood stars, including Leonardo Di Caprio and Sean Penn. Brando also recruited random people from the Los Angeles street and persuaded them to improvise (the footage is said to include a memorable scene featuring two dwarves and a giant Samoan). “If you can lie, you can act.” Brando told Jod Kaftan, a writer for Rolling Stone and one of the few people to have viewed the footage. “Are you good at lying?” asked Kaftan. “Jesus.” said Brando, “I’m fabulous at it”.

B             Brando was not the first person to note that the line between an artist and a liar is a line one. If art is a kind of lying, then lying is a form of art, albeit of a lower order-as Oscar Wilde and Mark Twain have observed. Indeed, lying and artistic storytelling spring from a common neurological root-one that is exposed in the cases of psychiatric patients who suffer from a particular kind of impairment. Both liars and artists refuse to accept the tyranny of reality. Both carefully craft stories that are worthy of belief – a skill requiring intellectual sophistication, emotional sensitivity and physical self-control (liars are writers and performers of their own work). Such parallels are hardly coincidental, as I discovered while researching my book on lying.

C             A case study published in 1985 by Antonio Damasio, a neurologist, tells the story of a middle-aged woman with brain damage caused by a series of strokes. She retained cognitive abilities, including coherent speech, but what she actually said was rather unpredictable. Checking her knowledge of contemporary events, Damasio asked her about the Falklands War. In the language of psychiatry, this woman was “confabulating”. Chronic confabulation is a rare type of memory problem that affects a small proportion of brain damaged people. In the literature it is defined as “the production of fabricated, distorted or misinterpreted memories about oneself or the world, without the conscious intention to deceive”. Whereas amnesiacs make errors of omission, there are gaps in their recollections they find impossible to fill – confabulators make errors of commission: they make tilings up. Rather than forgetting, they are inventing. Confabulating patients are nearly always oblivious to their own condition, and will earnestly give absurdly implausible explanations of why they’re in hospital, or talking to a doctor. One patient, asked about his surgical sear, explained that during the Second World War he surprised a teenage girl who shot him three times in the head, killing him, only for surgery to bring him back to life. The same patient, when asked about his family, described how at various times they had died in his arms, or had been killed before his eyes. Others tell yet more fantastical tales, about trips to the moon, fighting alongside Alexander in India or seeing Jesus on the Cross. Confabulators aren’t out to deceive. They engage in what Morris Moseovitch, a neuropsychologist, calls “honest lying”. Uncertain and obscurely distressed by their uncertainty, they are seized by a “compulsion to narrate”: a deep-seated need to shape, order and explain what they do not understand. Chronic confabulators are often highly inventive at the verbal level, jamming together words in nonsensical but suggestive ways: one patient, when asked what happened to Queen Marie Antoinette of France, answered that she had been “suicided” by her family. In a sense, these patients are like novelists, as described by Henry James: people on whom “nothing is wasted”. Unlike writers, however, they have little or no control over their own material.

D          The wider significance of this condition is what it tells us about ourselves. Evidently, there is a gushing river of verbal creativity in the normal human mind, from which both artistic invention and lying are drawn. We are born storytellers, spinning, narrative out of our experience and imagination, straining against the leash that keeps us tethered to reality. This is a wonderful thing; it is what gives us out ability to conceive of alternative futures and different worlds. And it helps us to understand our own lives through the entertaining stories of others. But it can lead us into trouble, particularly when we try to persuade others that our inventions are real. Most of the time, as our stories bubble up to consciousness, we exercise our cerebral censors, controlling which stories we tell, and to whom. Yet people lie for all sorts of reasons, including the fact that confabulating can be dangerously fun.

E            During a now-famous libel case in 1996, Jonathan Aitken, a former cabinet minister, recounted a tale to illustrate the horrors he endured after a national newspaper tainted his name. The case, which stretched on for more than two years, involved a series of claims made by the Guardian about Aitken’s relationships with Saudi arms dealers, including meetings he allegedly held with them on a trip to Paris while he was a government minister. Whitt amazed many in hindsight was the sheer superfluity of the lies Aitken told during his testimony. Aitken’s case collapsed in June 1997, when the defence finally found indisputable evidence about his Paris trip. Until then, Aitken’s charm, fluency and flair for theatrical displays of sincerity looked as if they might bring him victory, they revealed that not only was Aitken’s daughter not with him that day (when he was indeed doorstepped), but also that the minister had simply got into his car and drove off, with no vehicle in pursuit.

F            Of course, unlike Aitken, actors, playwrights and novelists are not literally attempting to deceive us, because the rules are laid out in advance: come to the theatre, or open this book, and we’ll lie to you. Perhaps this is why we fell it necessary to invent art in the first place: as a safe space into which our lies can be corralled, and channeled into something socially useful. Given the universal compulsion to tell stories, art is the best way to refine and enjoy the particularly outlandish or insight till ones. But that is not the whole story. The key way in which artistic “lies” differ from normal lies, and from the “honest lying” of chronic confabulators, is that they have a meaning and resonance beyond their creator. The liar lies on behalf of himself; the artist tell lies on behalf of everyone. If writers have a compulsion to narrate, they compel themselves to find insights about the human condition. Mario Vargas Llosa has written that novels “express a curious truth that can only he expressed in a furtive and veiled fashion, masquerading as what it is not.” Art is a lie whose secret ingredient is truth.

Nghệ sĩ có phải là những kẻ dối trá không?

A         Một thời gian ngắn trước khi qua đời, Marlon Brando đang nghiên cứu một loạt video hướng dẫn về diễn xuất, được gọi là “Lying for a living” (tạm dịch: nói dối để kiếm sống). Trên đoạn phim còn sót lại, có thể thấy Brando đang đưa ra những lời khuyên sâu sắc về nghề của mình cho một nhóm những người nhiệt huyết, bất ngờ là trong đó có cả các ngôi sao Hollywood như Leonardo DiCaprio  và Sean Penn. Brando cũng tuyển những người ngẫu nhiên trên đường phố Los Angeles và thuyết phục họ ứng khẩu (đoạn phim được cho là có một cảnh đáng nhớ của hai người lùn và một người Samoan khổng lồ đóng). “Nếu bạn có thể nói dối, bạn có thể diễn xuất.” Brando nói với Jod Kaftan, một người viết bài cho tạp chí Rolling Stone và là một trong số ít người đã xem đoạn phim. “Anh nói dối giỏi không?” Kaftan hỏi. “Chúa ơi.” Brando nói, “Tôi nói dối cực giỏi”.

B        Brando không phải là người đầu tiên lưu ý rằng giữa nghệ sĩ và kẻ nói dối có sự khác biệt rất lớn. Nếu nghệ thuật là một loại nói dối, thì nói dối là một loại hình nghệ thuật, mặc dù ở mức độ thấp hơn như Oscar Wilde và Mark Twain đã nhận xét. Thật vậy, nói dối và kể chuyện nghệ thuật bắt nguồn từ gốc rễ thần kinh phổ biến được thể hiện trong các trường hợp bệnh nhân tâm thần bị suy yếu thần kinh đặc biệt. Cả những kẻ nói dối và nghệ sĩ đều phủ nhận sự khắc nghiệt của thực tế. Cả hai đều cẩn thận tạo ra những câu chuyện đáng tin – một kỹ năng đòi hỏi sự tinh vi của trí tuệ, sự nhạy cảm về mặt cảm xúc và sự tự chủ về cơ thể (những kẻ nói dối vừa là người viết vừa là người trình diễn tác phẩm của chính họ). Sự đồng đảm nhiệm như vậy không phải ngẫu nhiên, như tôi đã phát hiện ra khi nghiên cứu cuốn sách của mình về nói dối.

C          Một nghiên cứu tình huống được công bố vào năm 1985 bởi nhà thần kinh học Antonio Damasio, kể về câu chuyện của một phụ nữ trung niên bị tổn thương não do một loạt các cơn đột quỵ. Cô ấy vẫn giữ được khả năng nhận thức, bao gồm cả diễn đạt mạch lạc, nhưng những gì cô ấy nói thực sự khá khó đoán. Kiểm tra kiến ​​thức của cô về các sự kiện đương đại, Damasio hỏi cô về Chiến tranh Falklands. Theo ngôn ngữ của tâm thần học, người phụ nữ này đang “bịa chuyện”. Chứng bịa chuyện kinh niên là một vấn đề trí nhớ hiếm gặp, ảnh hưởng đến một tỷ lệ nhỏ những người bị tổn thương não. Trong văn học, nó được định nghĩa là “sự sản sinh ra những ký ức bịa đặt, bị bóp méo hoặc hiểu sai về bản thân hoặc thế giới, mà không có ý định lừa dối”. Trong khi người mất trí gây ra nhầm lẫn thiếu sót (quên sự việc đã xảy ra), trong hồi ức của họ xuất hiện những khoảng trống không thể lấp đầy – những người mắc chứng bịa chuyện gây ra lỗi sai sót (nhớ những chuyện không xảy ra): họ bịa ra câu chuyện. Thay vì quên, họ lại bịa đặt. Bệnh nhân bịa chuyện gần như luôn không để ý đến tình trạng của chính họ và sẽ nghiêm túc đưa ra những lời giải thích vô lý đến đáng ngờ về lý do tại sao họ phải nằm viện hoặc khám bác sĩ. Một bệnh nhân, khi được hỏi về vết sẹo phẫu thuật của mình, đã giải thích rằng trong Thế chiến thứ hai, ông đã tấn công bất ngờ một thiếu nữ người đã bắn ông ba phát vào đầu, giết chết ông, chỉ vì cuộc phẫu thuật để mang ông lại với sự sống. Cùng một bệnh nhân, khi được hỏi về gia đình ông, đã mô tả về việc họ đã chết trong tay ông ta nhiều lần như thế nào, hoặc bị giết trước mắt ông vào nhiều thời điểm khác nhau. Những người khác kể những câu chuyện kỳ ​​ảo hơn, về những chuyến đi lên mặt trăng, chiến đấu cùng Alexander ở Ấn Độ hoặc nhìn thấy Chúa Giê-xu trên Thập tự giá. Những bệnh nhân bịa chuyện không lừa gạt. họ giống với điều mà Morris Moseovitch, một nhà tâm lý học thần kinh, gọi là “nói dối trung thực”. Không chắc chắn và bị ám ảnh bởi sự không chắc chắn của họ, họ kẹt vào thế ” buộc phải kể lại”: một nhu cầu sâu kín để định hình, sắp xếp và giải thích những gì họ không hiểu. Những bệnh nhân mắc chứng bịa chuyện kinh niên thường có tính sáng tạo cao trong lời nói, kết nối các từ lại với nhau theo những cách vô nghĩa nhưng gợi mở: một bệnh nhân, khi được hỏi chuyện gì đã xảy ra với Nữ hoàng Marie Antoinette của Pháp, đã trả lời rằng bà đã bị gia đình “tử tử”. Theo một nghĩa nào đó, Những bệnh nhân này giống như những tiểu thuyết gia, như Henry James mô tả: những người mà “không lãng phí thứ gì”. Tuy nhiên, không giống như nhà văn, họ rất ít hoặc không kiểm soát được cơ thể của mình.

D          Tầm quan trọng to lớn hơn của tình trạng này là những gì nó cho chúng ta biết về bản thân chúng ta. Rõ ràng là có một dòng sông cuồn cuộn sáng tạo bằng lời nói trong tâm trí một người bình thường, từ đó cả sáng tạo nghệ thuật và nói dối đều được khắc họa. Chúng ta là những người kể chuyện bẩm sinh, kể lại câu chuyện từ trải nghiệm và trí tưởng tượng của mình, cố gắng chống lại sự ràng buộc giữ chặt chúng ta với thực tế. Đây là một điều tuyệt vời; nó là thứ cho chúng ta khả năng hình dung về những tương lai và thế giới khác nhau. Và nó giúp chúng ta hiểu được cuộc sống của chính mình thông qua những câu chuyện thú vị của người khác. Nhưng nó có thể khiến chúng ta gặp rắc rối, đặc biệt là khi chúng ta cố gắng thuyết phục người khác rằng những chuyện bịa đặt của chúng ta là có thật. Trong hầu hết mọi trường hợp, khi những câu chuyện xuất hiện trong suy nghĩ, chúng ta thực hiện chức năng kiểm duyệt não của mình, kiểm soát câu chuyện nào chúng ta kể và kể cho ai. Tuy nhiên, con người nói dối vì đủ loại lý do, bao gồm cả thực tế rằng việc bịa chuyện có thể là trò đùa nguy hiểm.

E          Trong một vụ án về tội phỉ báng nổi tiếng năm 1996, Jonathan Aitken, một cựu bộ trưởng nội các, đã kể lại một câu chuyện để minh họa cho nỗi kinh hoàng mà ông phải chịu đựng sau khi một tờ báo quốc gia bôi nhọ tên ông. Vụ việc kéo dài hơn hai năm, liên quan đến một loạt tuyên bố của Guardian về mối quan hệ của Aitken với những kẻ buôn bán vũ khí Ả Rập Xê Út, bao gồm các cuộc gặp mà ông được cho là đã tổ chức với họ trong chuyến đi Paris khi ông còn là bộ trưởng chính phủ. Whitt khiến nhiều người kinh ngạc trong nhận thức muộn màng là có quá nhiều những lời nói dối mà Aitken đã kể trong lời khai của ông ta. Vụ án của Aitken thất bại vào tháng 6 năm 1997, khi người bào chữa cuối cùng tìm thấy bằng chứng không thể chối cãi về chuyến đi Paris của ông. Cho đến lúc đó, sự quyến rũ, trôi chảy và tinh tế của Aitken đối với những màn biểu diễn chân thành trên sân khấu trông như thể chúng có thể mang lại chiến thắng cho ông, họ tiết lộ rằng không chỉ con gái của Aitken không ở cùng ông ta vào ngày hôm đó (khi ông ta thực sự đã đến cửa), mà còn cả vị tướng chỉ lên xe của mình và lái đi, không có phương tiện nào theo đuổi.

F           Tất nhiên, không giống như Aitken, các diễn viên, nhà viết kịch và tiểu thuyết gia không cố gắng lừa dối chúng ta, bởi vì các quy tắc đã được đặt ra trước: đến rạp, hoặc mở cuốn sách này, và chúng tôi sẽ nói dối bạn. Có lẽ đây là lý do tại sao chúng ta cần phải sáng tạo ra nghệ thuật ngay từ đầu: như một không gian an toàn mà những lời nói dối của chúng ta có thể được nhận thấy và chuyển thành một thứ gì đó có ích cho xã hội. Với sức ép chung kể những câu chuyện, nghệ thuật là cách tốt nhất để trau chuốt và thưởng thức những câu chuyện đặc biệt kỳ lạ hoặc sâu sắc. Nhưng đó không phải là toàn bộ câu chuyện. Cách quan trọng mà “lời nói dối” nghệ thuật khác với lời nói dối thông thường và “lời nói dối trung thực” của những người mắc chứng bịa chuyện mãn tính, là chúng có một ý nghĩa và sự cộng hưởng vượt ra khỏi người tạo ra chúng. Kẻ nói dối nhân danh chính mình; nghệ sĩ nói dối thay cho mọi người. Nếu nhà văn buộc phải kể lại, họ buộc mình phải hiểu biết sâu sắc về hoàn cảnh con người. Mario Vargas Llosa đã viết rằng tiểu thuyết “thể hiện một sự thật gây tò mò mà chỉ ông mới có thể diễn đạt theo kiểu bí mật và che đậy, giả làm thứ khác với nó.” Nghệ thuật là một lời nói dối mà yếu tố bí mật của nó là sự thật.